Τι είναι το ινοαδένωμα και πόσο είναι πιθανό να προκαλέσει καρκίνο;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη. M.D., medlabnews.gr

Πρόκειται για το συχνότερο καλοήθη όγκο του μαστού. Ανευρίσκεται συνηθέστερα σε νεαρές γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας. Μπορεί να είναι ένας ή όχι σπάνια πολλαπλά ογκίδια μπορεί να υπάρχουν στον ένα ή και τους δύο μαστούς. Κατά κανόνα πρόκειται για ογκίδιο σφαιρικό, σχετικά σκληρό, με... ομαλή, λεία επιφάνεια, που δε συμφύεται με τους γύρω ιστούς, αλλά μετακινείται εύκολα, χαρακτήρες διαφορετικοί από αυτούς που χαρακτηρίζουν ογκίδια κακοήθους φύσεως.

Ένα ινοαδένωμα αποτελείται από στοιχεία ινώδη, προερχόμενα από ιστό που προορίζεται για την υποστήριξη του μαστικού αδένα και αδενικά, προερχόμενα από υπερπλασία λοβίων αυτού του ίδιου του αδένα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Αποτελεί σύνηθες εμφανές εύρημα στον απλό μαστογραφικό και υπερηχοτομογραφικό έλεγχο.

Εάν το μέγεθός του και το μέγεθος του μαστού το επιτρέπουν, είναι αντιληπτό και στην αυτοεξέταση του μαστού, όπου αναγνωρίζονται οι ανωτέρω χαρακτήρες. Χαρακτηριστικά η γυναίκα φορέας τέτοιου ογκιδίου μπορεί να αναφέρει, πως ψηλαφά κάποιο ογκίδιο, το οποίο ξεγλιστρά από τα δάκτυλά της και μετακινείται, ενώ διογκώνεται, σκληραίνει και ίσως γίνεται επώδυνο κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.

Η υπερηχοτομογραφική μελέτη στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων θα δώσει απάντηση. Γίνονται εύκολα με αυτήν αναγνωρίσιμοι οι χαρακτήρες των καλόηθων αυτών ογκιδίων. Στον υπέρηχο, το ινοαδένωμα εμφανίζεται σαν υπόηχο μόρφωμα με σαφή και ομαλά όρια, και με περιφερική αιμάτωση. Υπάρχουν όμως και δυσκολοδιάγνωστες περιπτώσεις για τις οποίες τελικά θα χρειαστεί μαγνητική τομογραφία ή βιοψία με λεπτή/χοντρή βελόνη.

Ποιο είναι το μέγεθός του;

Συνήθως είναι από 1 μέχρι 5 εκατοστά. Σπανιότερα ανευρίσκονται γιγαντιαία ινοαδενώματα, που φθάνουν και τα 15 εκατοστά. Η φυσική πορεία ενός ινοαδενώματος μπορεί να το οδηγήσει σε υποστροφή (ελάττωση του μεγέθους) όπως συμβαίνει μετά την εμμηνόπαυση ή αντιθέτως να το οδηγήσει σε αύξηση του μεγέθους όπως παρατηρείται συχνά στην εγκυμοσύνη. Στο ένα τρίτο των περιπτώσεων, πάντως, το μέγεθος παραμένει αμετάβλητο.

Ποια είναι η ενδεικνυόμενη θεραπεία;

Μικρά ινοαδενώματα, που δεν προκαλούν συμπτώματα, δε μεταβάλλονται σε μέγεθος και η βιοψία τους δεν προκαλεί ανησυχία, δε χρειάζονται περαιτέρω θεραπεία, πλην επαναλαμβανόμενων ελέγχων με υπερηχογράφημα.

Οι ενδείξεις για την χειρουργική εκτομή ενός ινοαδενώματος είναι πολύ συγκεκριμένες και έχουν ως εξής:

•          Ραγδαία αύξηση του μεγέθους ενός ινοαδενώματος (πάνω από 20% του όγκου) σε σύντομο χρονικό διάστημα (μέχρι 6 μήνες).
•          Μέγεθος ινοαδενώματος πάνω από 2 εκατοστά.
•          Στοιχεία κυτταρικής ατυπίας σε παρακέντηση δια λεπτής βελόνης (ή άλλης βιοψίας).
•          Μεγάλο ινοαδένωμα σε μικρό μαστό που προκαλεί αισθητική παραμόρφωση.

Σε κάθε περίπτωση μη αφαίρεσης ενός ογκιδίου που απεικονιστικά μοιάζει ως ινοαδένωμα θα πρέπει πάντα να γίνεται βιοψία που να επιβεβαιώνει ιστολογικά ότι πρόκειται πράγματι για ινοαδένωμα. Εφόσον αυτό επιβεβαιωθεί, τότε και μόνο τότε, μπορεί κανείς απλά να παρακολουθεί το ή τα ινοαδένωμα με υπερηχοτομογράφημα ανά εξάμηνο κοιτώντας για τυχόν αλλαγές στο σχήμα ή το μέγεθος.

Υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσουν καρκίνο;

Η πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής και η δημιουργία καρκίνου του μαστού ενός απλού ινοαδενώματος είναι πάρα πολύ μικρή και δεν διαφέρει από την γενική πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στα φυσιολογικά κύτταρα του αδένα.