Η καλοκαιρινή διατροφή, το αλκοόλ, οι σαλάτες αλλά και η αφυδάτωση, επηρεάζουν την αντιπηκτική αγωγή και θέλει επαναρρύθμιση.

Συντάκτης Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Το καλοκαίρι με την ζέστη αλλά την αλλαγή του καθημερινού διαιτολογίου, η μπύρα, οι πράσινες σαλάτες, η ζέστη και η αφυδάτωση που προκαλεί αλλάζουν  τον χρόνο πήξης του αίματος, και ο γιατρός προσπαθεί και πάλι να επαναφέρει την μέτρηση στα επιθυμητά επίπεδα.

Αρκετός κόσμος χρειάζεται να παίρνει αντιπηκτική αγωγή είτε γιατί είναι απαραίτητο λόγο της πάθησής του, είτε για προληπτικούς λόγους. Τα  αντιπηκτικά από του στόματος και μάλιστα της κουμαρίνης, χορηγούνται σε άτομα με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης θρομβώσεων. Διάφορες... κλινικές καταστάσεις μπορούν να κάνουν το αίμα να σχηματίζει θρομβώσεις πολύ εύκολα και γρήγορα. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας γιατί οι θρομβώσεις μπορούν να σταματήσουν την ροή του αίματος στην καρδιά ή στον εγκέφαλο. Tα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα κάνουν το αίμα να πήζει βραδύτερα αναστέλλοντας τη δράση της βιταμίνης K η οποία χρησιμοποιείται από το συκώτι για τη σύνθεση μερικών παραγόντων της πήξης και έτσι βοηθούν στην πρόληψη της θρόμβωσης. 

H κύρια παρενέργεια των αντιπηκτικών που λαμβάνονται από το στόμα είναι οι αιμορραγίες. Mε την αντιπηκτική αγωγή θέλουμε να μειώσουμε την ικανότητα του αίματος να πήζει σε τέτοιο βαθμό ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι της θρόμβωσης αλλά και να μην προκληθεί αιμορραγία. 

Απαιτείται ακριβής ρύθμιση της αντιπηκτικής σας αγωγής από υπεύθυνο ιατρό αλλά και γνώση και τήρηση από τον ασθενή όλων των οδηγιών.

Τι είναι τα κουμαρινικά αντιπηκτικά;

Τα κουμαρινικά αντιπηκτικά (ακενοκουμαρόλη, βαρφαρίνη) είναι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ. Φυσιολογικά η βιταμίνη Κ συμμετέχει στην σύνθεση και στην ενεργοποίηση των βασικών παραγόντων πήξης (II, VII, IX και X), καθώς και των πρωτεϊνών της πήξης C και S. Η χορήγηση ανταγωνιστών της βιταμίνης Κ ελαττώνει την παραγωγή των παραγόντων αυτών προκαλώντας έτσι αντιπηκτική δράση. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τα σκευάσματα Sintrom (ακενοκουμαρόλη) και Panwarfin (βαρφαρίνη). Λόγω της δράσης τους αυτής θεωρούνται ότι ‘’αραιώνουν’’ το αίμα (ή όπως το λένε στα αγγλικά το «λεπταίνουν»- “blood thinners”).

Πότε χρησιμοποιούνται τα κουμαρινικά αντιπηκτικά;

Η χρήση των αντιπηκτικών αυτών έχει συγκεκριμένες ενδείξεις, ενώ καθορισμένη είναι και η διάρκεια χορήγησης τους, όπως και οι θεραπευτικοί στόχοι. Οι κύριες ενδείξεις τους αφορούν την πρόληψη ισχαιμικών αγγειακών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή (μια εξαιρετικά συνηθισμένη καρδιακή αρρυθμία), βαλβιδοπάθειες, την πρόληψη πνευμονικής εμβολής, εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, αλλά και αρτηριακής θρόμβωσης.

Tα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα είναι αντιβιταμίνες K, επομένως κάθε αύξηση ή μείωση της καθημερινής πρόσληψης της βιταμίνης K  από τον οργανισμό θα επηρεάσει το χρόνο προθρομβίνης.

Τροφές που κατεβάζουν τον χρόνο προθρομβίνης

• Χόρτα.
• Σπανάκι
• Πράσινα λαχανικά
• Κουνουπίδι
• Μπρόκολο
• Κάστανα
• Καρότο
• Σοκολάτα
• Γλυκοπατάτες
• Αμύγδαλα
• Μαρούλι
• Συκώτι μοσχαριού
• Φύλλα παντζαριού
• Βρώμη
• Πράσινο τσάϊ
• Ο καπνός

Ο καπνός είναι πλούσιος σε βιταμίνη Κ, με αποτέλεσμα να ανταγωνίζεται τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων και συνεπώς καλό είναι το κάπνισμα να αποφεύγεται.

Πότε ανεβαίνει ο χρόνος προθρομβίνης

• Αφυδάτωση.
• Αλκοόλ

Τα ποτά που περιέχουν αλκοόλη θα πρέπει να αποφεύγονται εάν είναι δυνατόν καθώς αυτά προάγουν την αφυδάτωση.

Θα πρέπει να αναφέρετε κάθε αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες (ειδικές δίαιτες), καθώς και η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Θα πρέπει να αναφέρετε αναλυτικά και η λήψη "αθώων’’ ροφημάτων και βοτάνων, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά την αντιπηκτική δράση.

Τι πρέπει να κάνετε αν παραλείψετε την θεραπεία μιας ημέρας.

Αν για κάποιο λόγο ξεχάσετε να πάρετε μια μέρα την αντιπηκτική αγωγή σας, δεν πρέπει να σας πανικοβάλει, αλλά ούτε και πρέπει να πάρετε διπλή αγωγή την επόμενη μέρα. Συνεχίζετε την επόμενη μέρα, παίρνοντας την ίδια ώρα την αντιπηκτική σας θεραπεία.

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση υπερδοσολογίας;

Συμπτώματα όπως εκχυμώσεις στο δέρμα, χωρίς να έχει προηγηθεί κάκωση, αυτόματη αιμορραγία(ρινορραγία, ουλορραγία) , εμφάνιση αίματος στα ούρα ή στα κόπρανα, παρατεταμένη έμμηνος ρύση στις γυναίκες, παρατεταμένη αιμορραγία μετά από τραυματισμό, θα πρέπει να μας οδηγήσει άμεσα στο νοσοκομείο. Το ίδιο ισχύει και αν λάβουμε κατά λάθος μεγαλύτερη δόση του αντιπηκτικού. Εφόσον διαπιστωθεί παράταση του χρόνου πήξης (PT-INR) θα χρειαστεί περαιτέρω παρακολούθηση για πρόληψη μεγαλύτερης απώλειας αίματος και πιθανώς και χορήγηση βιταμίνης Κ, η οποία είναι το αντίδοτο των κουμαρινικών αντιπηκτικών.