Ελπίδα για κάθαρση στη Δικαιοσύνη!

www.kentri.gr

«Εάν δεν υπάρξουν λύσεις εγώ δεν έχω θέση στο υπουργείο» ανέφερε, o Αντώνης Ρουπακιώτης, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του, ως νέος υπουργός Δικαιοσύνης. «Είμαι ρεαλιστής,  δεν υπάρχουν μάγοι, κι αν υπάρχουν εγώ δεν είμαι ένας από αυτούς, αλλά θα προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα εκεί που προσδοκά η κοινωνία, στη Δικαιοσύνη» τόνισε. Ο νέος υπουργός γνωρίζει ότι το κύρος και η αξιοπιστία της Δικαιοσύνης θα αποκατασταθεί μόνο αν εξαρθρωθεί το υπερπαραδικαστικό κύκλωμα που έχει βαθιές ρίζες και ελέγχει τις δικαστικές λειτουργίες, προωθεί τους δικούς του ανθρώπους και εξυπηρετεί τα διαπλεκόμενα συμφέροντα. Αυτός είναι και ο... λόγος που το υπουργείο αυτό ήταν «καπαρωμένο» από τις δυνάμεις που ήθελαν να μην σπάσουν οι κρίκοι του συστήματος που ελέγχει και χειραγωγεί τη Δικαιοσύνη. Ο Φώτης Κουβέλης ως μάχιμος δικηγόρος, γνωρίζει καλά την κατάσταση που επικρατεί στη Δικαιοσύνη και με το βέτο που άσκησε, απέτρεψε την πλήρη παράδοσή της στην «παραδικαστική χούντα». Με την ευκαιρία αυτή παραθέτουμε, το περιεχόμενο ομιλίας του σημερινού υπουργού και τότε Προέδρου του ΔΣΑ, κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Στο ΣΚΑΜΝΙ» στις 21/3/2001. Έχουν περάσει βέβαια 11 χρόνια από τότε. Το βιβλίο ήταν προφητικό, καθώς ακόμη δεν είχαν ξεσπάσει τα παραδικαστικά και η αναφορά σε διαφθορά στη Δικαιοσύνη αποτελούσε ταμπού. ΑΝΤΩΝΗΣ ΡΟΥΠΑΚΙΩΤΗΣ ( Δικηγόρος – Πρόεδρος Δ.Σ.Α) - Από την παρουσίαση του βιβλίου: «Η Δικαιοσύνη στο σκαμνί» Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκη 21.3.2001 «Είναι γνωστό ότι απ΄ όταν ο άνθρωπος μέτρησε τα προτερήματά του στη γη, αναζητεί εναγώνια Δικαιοσύνη. Αναζητεί τον τρίτο παράγοντα. Αυτόν που θα τον δικαιώσει και ξεκίνησε από τον άρχοντα, τον βασιλιά, το συλλογικό όργανο έως τη σύγχρονη εποχή. Ο τρίτος παράγοντας κατά προσδοκίας αξιόπιστος. Αυτή είναι η εναγώνια αναζήτηση του ανθρώπου. Ωστόσο η Δικαιοσύνη διαμορφώθηκε σε θεσμό, σε εξουσία και ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού, αφού κάνει μια σύντομη αναφορά στη δικαιϊκή ανάγκη του ανθρώπου, του πολίτη, ασχολείται με τη Δικαιοσύνη ως θεσμό ως εξουσία. Εξουσία όπως οριοθετείται, νοηματοδοτείται και σαρκώνεται και από το ίδιο το Σύνταγμά μας και μάλιστα με τον ερεθιστικό τίτλο Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΟ ΣΚΑΜΝΙ. Θέλοντας δηλαδή, να υποδηλώσει ή να δηλώσει με σαφήνεια ότι και η Δικαιοσύνη ελέγχεται. Δοκιμάστηκε στη διάρκεια των αιώνων ως δικαιοδοτικός θεσμός και άλλοτε πέτυχε και άλλοτε δεν πέτυχε. Για μένα, είναι ο πλέον ανθεκτικός διαχρονικός θεσμός και αυτό έρχεται να επικυρώσει την ανάγκη του ανθρώπου για αναζήτηση Δικαιοσύνης. Στη χώρα μας πιστεύω ότι υπάρχει ένα από τα πληρέστερα δικαιικά πλαίσια που εξασφαλίζουν τη λειτουργική ανεξαρτησία του Έλληνα δικαστή. Πιστεύω ότι στη χώρα μας υπάρχει όλο εκείνο το πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον που ενδυναμώνει τον δικαστή στο να είναι αξιόπιστος. Πιστεύω ότι στη χώρα μας τόσο οι συλλειτουργοί στη Δικαιοσύνη – δικηγόροι όσο και ευρύτερα η κοινωνία ενδυναμώνουν, τιμούν τους δικαστές. Και το ερώτημα είναι: με όλες αυτές τις προϋποθέσεις, αποδεικνύεται αξιόπιστη η Ελληνική Δικαιοσύνη; Η αγωνία του συγγραφέα Τάκη Κωνσταντινόπουλου με τα παραδείγματα που αναφέρει. Ο αφορισμός δεν μου ταιριάζει και δεν πείθει. Απομακρύνομαι από το να μυθοποιήσω τη λειτουργία της Δικαιοσύνης στην πατρίδα μας και την οποιαδήποτε θεσμική λειτουργία. Αλλά απομακρύνομαι, έχοντας και την εμπειρία του υπερασπιστή δεκαετιών ολόκληρων, να απορρίψω την κοινωνική σημασία, την αποτελεσματικότητα, την κοινωνική λειτουργία της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Πιστεύω ότι και ο θεσμός στην πατρίδα μας ο δικαιοδοτικός δοκιμάζεται και πότε πετυχαίνει πότε δεν πετυχαίνει. Τα ποσοστά μπορεί να είναι, θα λέγαμε, όχι αξιόπιστα να αναφερθούν. Επιτρέψτε μου ωστόσο να πω ότι είναι αρκετά ψηλό το επίπεδο αξιοπιστίας για τους Έλληνες δικαστές. Και μια και βλέπω και τον Εισαγγελέα Εφετών, τον κ. Ζορμπά και εισαγγελείς εννοώ δικαστικούς λειτουργούς, αυτό είναι αυτονόητο. Εξάλλου είναι χαρακτηριστική και μία δημοσκόπηση, η οποία μόλις πριν από λίγες ημέρες είδε το φως της δημοσιότητας. Και από την οποία προκύπτει ότι η ελληνική κοινωνία, στο μέτρο που είναι ενημερωμένη, αλλά κυρίως που έχει εμπειρίες -γιατί ο πολίτης έχει εμπειρία- Εκτιμά ότι η Ελληνική Δικαιοσύνη βρίσκεται σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο αξιοπιστίας, σε σύγκριση με άλλες θεσμικές λειτουργίες. Θα μπορούσε να είναι υψηλότερο το επίπεδο; Και θα μπορούσε και θα έπρεπε. Γιατί, θεσμικό πλαίσιο, όπως πιστεύω εγώ υπάρχει. Πολιτικοκοινωνικό κλίμα απεριόριστης ελευθερίας. Ενίσχυση από την κοινωνία υπάρχει. Γιατί τάχα δεν είναι υψηλότερο; Γιατί πρώτον πιστεύω ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι αποκεκομμένη. Δεν είναι νησίδα στον Ωκεανό. Συλλειτουργεί με τις άλλες εξουσίες. Τη νομοθετική, τη διοικητική και τις άλλες αποκεντρωμένες, ή συγκλίνουσες εξουσίες. Όπως είναι για παράδειγμα οικονομικές δυνάμεις, Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, η εκκλησία γενικώς το αναφέρω αλλά και συγκεκριμένως για να μην είναι αφοριστικός ο λόγος. Το επίπεδο ευθύνης όλων αυτών των λειτουργιών, θεσμοθετημένων ή μη, είναι λίγο πολύ το ίδιο. Άρα θα ήταν πολύ δύσκολο έστω και κατά προσδοκίαν να επιδιώξουμε να λέγαμε ότι η Δικαιοσύνη θα βρισκόταν στην ψηλή κορυφή του Ολύμπου, αλλά οι άλλες εξουσίες θα βρίσκονταν στα χαμηλά του. Έτσι λοιπόν το επίπεδο λίγο πολύ της Δικαιοσύνης είναι το ίδιο ή αν θέλετε υψηλότερο, αλλά όχι σε μεγάλη απόσταση από το επίπεδο αξιοπιστίας έναντι των άλλων θεσμοθετημένων λειτουργιών. Το θεσμικό με άλλα λόγια κλίμα είναι αυτό μέσα στο οποίο και οι Έλληνες δικαστές ποιώνται και άλλοτε πείθουν και άλλοτε δεν πείθουν. Δεύτερο στοιχείο. Είναι σε όλους γνωστό ότι πέρα από τις θεσμοθετημένες λειτουργίες υπάρχουν και οι λειτουργίες έξω από τους θεσμούς. Και σήμερα και στη δική μας κοινωνία έχουνε μεγάλην ένταση στην προσπάθεια και μεγάλη διάχυση στην εξέλιξη, τεράστιες οικονομικές δυνάμεις καθώς επίσης και οι δυνάμεις που εγκλείονται στα μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Επιτρέψτε μου να έχω την άποψη ότι λειτουργία ή το αποτέλεσμα λειτουργίας αυτών των εξωθεσμικών δυνάμεων άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν την ίδια τη Δικαιοσύνη. Και επειδή ο Τάκης Κωνσταντινόπουλος με το θάρρος που τον οδηγεί να καταγράψει συγκεκριμένα στοιχεία, δεν μας επιτρέπει να αοριστολογούμε θα έλεγα ότι θα ήταν υποκρισία να υμνολογήσουμε και να πούμε ότι και τα ΜΜΕ αναζητούν ερείσματα στο χώρο της Δικαιοσύνης. Αλλά και κάποιοι, ευτυχώς όχι όλοι, θέλω να πιστεύω οι πιο πολλοί δεν αναζητούν, αλλά ικανός αριθμός δικαστικών λειτουργών αναζητεί ερείσματα στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Και όταν λέμε ΜΜΕ, εξηγούμαστε: Η διαπλοκή οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων. Παραδείγματα δεν χρειάζεται να αναφερθούνε. Την εμπειρία μου και την πεποίθησή μου καταγράφω και θα με χρεώσετε ή θα με πιστώσετε γι΄ αυτό. Τρίτο. Πλούτος πολύς και μέγας διακινείται διαχέεται στην κοινωνία μας. Χτυπάει πόρτες και κάμπτει συνειδήσεις. Οι Έλληνες δικαστές, οι Έλληνες δικαστικοί λειτουργοί, πιστεύω ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό αντέχουν και τους σφίγγουμε το χέρι γι΄ αυτό. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή. Γιατί αν στη δεκαετία του 60 που εγώ για πρώτη φορά έγινα δικηγόρος, υπήρχε ένα ασφυκτικό πολιτικό κλίμα, το καταγράφω ως ιστορική αναφορά και όχι για να το αξιολογήσω. Ωστόσο στον τομέα της εντιμότητας, εν στενή εννοία για τους δικαστές θα λέγαμε όλοι μπράβο τους, σαν τη μύγα στο γάλα θα μπορούσε να υπάρξει και η άλλη περίπτωση. Φοβούμαι κυρίες και κύριοι ότι σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γι΄ αυτό οι Έλληνες και οι Ελληνίδες δικαστικοί λειτουργοί οφείλουν, αν θέλουν να είναι αξιόπιστοι να αποδεικνύουν και στον τομέα αυτό, ότι είναι πέραν πάσης υποψίας. Οι δικαστικές ενώσεις και τα συμβούλια διεύθυνσης, οργάνωσης και λειτουργίας των δικαστηρίων των μεγάλων, όπου αυτά υπάρχουν, πιστεύω ότι κατά μείζονα λόγο έχουνε βοηθήσει τις Ελληνίδες και τους Έλληνες δικαστικούς λειτουργούς στο να ενδυναμωθεί η δική τους ανεξάρτητη και υπεύθυνη στάση. Ωστόσο αναπτύσσεται και εκεί μια παθογένεια όπως σε όλες αυτές τις συλλογικές μορφές. Μεταξύ όμως του θετικού και του αρνητικού, εγώ υπερασπίζομαι ότι η συλλογική οργάνωση, το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων που υπάρχει και οι δικαστικές ενώσεις βοήθησαν και πρόσφεραν, επαναλαμβάνω στην ενίσχυση του κύρους και της ανεξαρτησίας. Ως προς δε το στοιχείο της παθογένειας νομίζω ότι είναι ένα στοιχείο που δεν λείπει από καμία συλλογική οργάνωση και μορφή. Η πολιτεία ενέχεται παντοιοτρόπως απέναντι στη δικαστική εξουσία. Ενέχετε πρώτον διότι αρκείται να εξαγγέλλει μόνο την πίστη στην ανεξαρτησία της και αυτό της δίνει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει παντί τρόπω. Κυρίως με το να ορίζει την ηγεσία των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Κυρίες και κύριοι, σε όλες, πλην της Ιταλίας, τις χώρες της Ευρώπης η ηγεσία των Ανωτάτων Δικαστηρίων ορίζεται. Δεν έχω επαρκείς πληροφορίες, δεν είμαι και πολυταξιδεμένος, είμαι ιθαγενής Έλληνας, να σας πω τη συμβαίνει στην Αγγλία ή στο Βέλγιο. Αλλά δεν έχω ακούσει και διαμαρτυρίες. Τι συμβαίνει λοιπόν εδώ και διαμαρτυρόμαστε; Σημαίνει ότι δεν φταίει τόσο η διάταξη του Συντάγματος του 90, παράγραφος 5, όσο πως την χρησιμοποιούν αυτοί που ασκούν πολιτική εξουσία, αυτήν την διάταξη και κάνουν βουτιά στην επετηρίδα για να αναζητήσουν τον εκλεκτό τους. Για να τον ορίσουν. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ορίστηκαν και αξιόλογοι δικαστές, εισαγγελείς στην ηγεσία. Αλλά είναι θεσμικό το πρόβλημα και όχι προσωπικό. Εδώ λοιπόν τίθεται το ερώτημα. Γιατί κύριοι; Γιατί να μην δεχτείτε ένα άλλο σύστημα, αν θέλετε και το πιo συντηρητικό σε εισαγωγικά που προτείνουν οι ολομέλειες; Έτσι ώστε να μην υπάρχει και η επιβάρυνση για σας του ορισμού. Δεύτερο. Αρκούνται σε εξαγγελίες για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, αλλά σήμερα μια θεσμοθετημένη λειτουργία δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική αν δεν έχει τις προϋποθέσεις. Με αυτά θα τελειώσω. Ο οικονομικός προϋπολογισμός του Υπουργείου Δικαιοσύνης, από χρόνο σε χρόνο, από έτος εις έτος μένει ο ίδιος. Φέτος δε μειώθηκε. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει δύο χιλιάδες εκατό κενά σε υπαλλήλους. Οι δικαστικές και εισαγγελικές ενώσεις ομιλούν για κενά και στο δικό τους κλάδο. Δεύτερο. Μηχανογράφηση – μηχανοργάνωση των δικαστηρίων σε μέγιστη υστέρηση. Τρίτον. Έλλειψη αιθουσών. Λέω κοινότυπα πράγματα. Μα ξέρετε πως ότι στο Εφετείο Αθηνών, όπως είμαστε τώρα, εάν καταδικαστεί ένας πολίτης σε μια ποινή φυλάκισης πλημμεληματικού χαρακτήρα, η έφεσή του θα εκδικαστεί μετά τετραετίαν. Εάν ο πολίτης καταδικαστεί σε κάθειρξη έξη ετών, μέχρι που να εκδικαστεί η έφεσή του θα έχει εκτίσει το μέρος εκείνο της ποινής που θα του δίνει τη δυνατότητα να εξέλθει από τις φυλακές. Η έγκυος εργαζομένη που θα απολυθεί και που προστατεύται και που ο σκοπός είναι να επαναπροσληφθεί, θα δικαιωθεί μετά τριετίαν τουλάχιστον. Και ο υπάλληλος που θα διεκδικήσει από το δημόσιο τις αποδοχές του σε όλους τους βαθμούς της δικαιοδοσίας, να αναμένει μια εννεαετία με δεκαετία. Τι σημαίνουν αυτά; Στο Εφετείο Αθηνών καθυστερήσαμε, ξέρετε για ποιο λόγο; Γιατί δεν είχαμε πολλές αίθουσες εκεί που στεγαζότανε στην οδό Σωκράτους. Κύρια αιτία και δεν ήτανε πολλές δικάσιμοι. Είδατε πόσο απλά είναι τα πράγματα. Που σημαίνει ότι η υπόθεση Δικαιοσύνη, δεν είναι ασκήσεις επί χάρτου. Είναι το έμπρακτο ενδιαφέρον της πολιτείας να οργανωθεί να λειτουργήσει και να είναι αποτελεσματικός ο θεσμός. Δεν είναι η τροποποίηση των κανόνων. Δεν είναι η τροποποίηση των Κωδίκων. Εδώ μεταξύ υπουργών του ιδίου κόμματος, τροποποιούνται άρθρα του Ποινικού Κώδικα και της Ποινικής Δικονομίας. Ενώ γνωρίζετε ότι η ασφάλεια του δικαίου, χωρίς να αποβαίνει σε βάρος της παρακολούθησης και της αντιστοιχίας κανόνα δικαίου και κοινωνικών αναγκών, επιβάλλει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην τροποποίηση των κανόνων. Και όμως σ΄ αυτά τα νομοσχέδια που ανώτατος κοινοβουλευτικός παράγοντας, τα είπε νομοσχέδια κουρελούδες, σε άσχετα δηλαδή νομοσχέδια, εισάγουμε μεταμεσονυκτίως, διατάξεις που μπορεί να τροποποιούν τη μια διάταξη της Ποινικής Δικονομίας ή την άλλη του Ποινικού Κώδικα. Η υπόθεση Δικαιοσύνη είναι η υπόθεση χρέος της Πολιτείας. Η υπόθεση Δικαιοσύνη είναι υπόθεση χρέος της Κοινωνίας. Η υπόθεση Δικαιοσύνη πρωτίστως όμως είναι χρέος των δικαστικών λειτουργών. Διότι θέλω όμως να είμαι πολύ ειλικρινής. Υπερασπίζομαι και έχω χρέος να υπερασπιστώ τους ΄Ελληνες δικαστικούς λειτουργούς μέχρι θεσμολαγνείας, αλλά δεν δέχομαι τον μύθο. Δεν μπορεί να υπάρξει εξουσία χωρίς να ελέγχεται. Αλλά ξεκινάμε από την αφετηρία του θεσμικού σεβασμού. Αλλά θα σε ελέγξω. Γιατί εξουσία που δεν ελέγχεται, οδηγείται σε αδιέξοδο ή σε αυταρχικές επιλογές.»